قدس آنلاین- طبق آموزه‌های رضوی باید افراد در اداره زندگی ضمن پرهیز از اسراف و بخل ورزی، اعتدال را در مدیریت خانه و خانواده رعایت کنند. نمونه آن روایتی است که در کتاب الخصال شیخ صدوق از امام رضا(ع) آورده شده است. «شخصی به نام عباسی می‌گوید، از امام رضا(ع) درباره خرج خانواده پرسیدم. فرمود: میان دو حد ناپسند باشد. گفتم: سوگند به خدا نمی‌دانم دو حد ناپسند کدام است. فرمود: آیا نمی‌دانی که خدای بزرگ اسراف و تنگ‌گیری در خرج و مصرف؛ هر دو را مکروه و ناپسند خوانده است؟ سپس امام این آیه را از سوره فرقان خواند: والَّذِینَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکَانَ بَیْنَ ذَلِکَ قَوَاما. و کسانی که چون خرج می کنند اسراف نکنند و بخل نورزند و میان این دو معتدل باشند.» اعتدالی که به نظر تراز آن در جامعه امروز ما به هم ریخته است.
اعدادی برای شرمساری
دکتر زهرا عبداللهی، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به خبرنگار ما آمار تکان دهنده‌ای را اعلام می کند؛ آماری که بیان می‌کند طبق اعلام فائو یا همان سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در دنیا ۱.۳ میلیارد تن غذا هدر می‌رود و از این مقدار ۳۵ میلیون تن در ایران دور ریخته می‌شود. مقدار غذایی که می‌تواند ۱۵ میلیون انسان گرسنه را سیر کند. طبق همین آمار کشورهای صنعتی سالانه ۲۸۶ میلیون تن از غلات تولید شده را دور می‌ریزند که این رقم معادل ۷۶۳ میلیون بسته ماکارونی است.
دستاورد مصرف‌گرایی افول انسانیت است
استفاده درست از منابع، یکی از پیش‌شرط‌های توسعه هر کشور است؛ اما بیش از هر ملت دیگری در هدر دادن منابع غذایی، انرژی و حتی وقت خود پیشتاز هستیم.
یک استاد جامعه‌شناسی با اشاره به اینکه از ویژگی‌های عصر ما بی هویت شدن اشیاء است، به خبرنگار قدس می‌گوید: حالا دیگر تصاحب اشیا فقط بخاطر ارزش واقعی آن‌ها نیست، بلکه به خاطر ارزش نمادینی است که آن‌ها دارند. پس از انقلاب صنعتی، افزایش تولید صورت گرفت و گفتمان‌هایی در حوزه مصرف به وجود آمد. در آن دوران با توجه به استیلای انسان به فناوری دیگر بحث نیاز مطرح نبود، بلکه مسئله فقط مصرف بود.
دکتر داروین صبوری اضافه می‌کند: پس از آن دوران ارزش‌های جدیدی وارد زندگی انسان‌ها شد. آن‌ها مصرف را بخاطر مصرف انجام ندادند، بلکه مصرف بخاطر شأن و امتیازی بود که با مصرف کردن پیدا می‌کردند. رفته‌رفته مصرف کردن تبدیل به هویت و پز اجتماعی شد.
هزینه انرژی در ایران بسیار پایین‌تر از دنیاست و برای صرفه‌جویی در این زمینه راهی نداریم جز اینکه انرژی را گران کنیم. شاید این حرف قدری تلخ باشد، اما راه برون رفت سریع از اتلاف انرژی‌هایی که فنا شونده هستند جز این نیست وی توضیح می‌دهد: البته در جوامع قدیم و ساده به خاطر جمیعت کم و شناخت بیشتر، به افراد احترام گذاشته می‌شد اما انسان‌ها در جوامع شلوغ و مدرن امروزی گم هستند. دیگر کسی را به سبب علم یا نسبش نمی‌شناسیم، بلکه این وسایل هستند که او را معرفی می‌کنند. ماشین، موبایل، لباس‌های برند و... بخاطر همین است که برخی افراد تصمیم می‌گیرند از اشیای تقلبی استفاده کنند. چرا که دوست دارند خود را به طبقه‌ای که نیستند منتسب کنند. این دوره سقوط و افول ارزش‌های انسانی است. چرا که انسان‌ها به وسیله اشیاء و نه کنش‌های انسانی شان برچسب و ارزش‌گذاری می‌شوند.
افزایش قیمت حامل‌های انرژی، میانبُری برای مصرف بهینه
این جامعه‌شناس اضافه می‌کند: غم انگیزترین میزان این مصرف اینجاست که طبق آمار اعلام شده نزدیک دو برابر آمار جهانی دور ریز و اسراف داریم، در صورتی که فقر هم در جامعه وجود دارد. انگار دنیا بر پایه تناقض پیش می‌رود. دنیا هم از نظر فقر در منتهی علیه خودش است و هم از نظر تجمل. سوء تغذیه در دنیا وجود دارد و در کنار آن چاقی مفرط ناشی از مصرف بیش از اندازه نیز دیده می‌شود. تعادل بشر به هم خورده و نابرابری‌ها بیشتر و بیشتر شده است.
صبوری به لزوم فرهنگ سازی برای درست مصرف کردن اشاره کرده و می‌گوید: هزینه انرژی در ایران بسیار پایین‌تر از دنیاست و برای صرفه‌جویی در این زمینه راهی نداریم جز اینکه انرژی را گران کنیم. شاید این حرف قدری تلخ باشد، اما راه برون رفت سریع از اتلاف انرژی‌هایی که فنا شونده هستند جز این نیست. در بحث آموزش، آموزش و پرورش ورود مناسبی نداشته است. یا رسانه‌ها در تبلیغات، فیلم‌ها و سریال‌ها جز مصرف‌گرایی و اسراف چیز دیگری ترویج نمی‌کنند. در صورتی که کار فرهنگی کاری زمان‌بَر است. باید از پیش دبستانی آموزش صحیح مصرف کردن را شروع و ارزش محیط زیست، مواد غذایی و... را بیان کرد تا در آینده در بینش و رفتار ایرانیان تغییراتی مثبت مشاهده کنیم.
انرژی هست، اما تمام می‌شود
هر چند همه می‌دانیم منابع انرژی فناپذیر هستند، اما همچنان بدون ملاحظه مصرف می‌کنیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز با تاکید مجدد بر محدود بودن منابع انرژی به خبرنگار ما می‌گوید: در این سال ها مصرف انرژی در جهان رشد بسیاری پیدا کرده است که همین امر توجه به ضرورت صرفه‌جویی در آن را بیشتر از گذشته بیان می‌کند. حالا دیگر همه مردم می‌دانند که کمبود منابع انرژی در دنیا و نیز کشور وجود دارد و کمبود این منابع ممکن است ادامه روند زندگی را با بحران مواجه کند. واقعیتی مهم و اساسی که اهمیت و ضرورت صرفه‌جویی در مصرف منابع انرژی را دو چندان می‌کند.
مهندس احمد صفری به لزوم استفاده از فناوری‌های نو و جایگزین برای انرژی اشاره کرده و اضافه می‌کند: متقاضی این فناوری‌ها زیاد است و باید بیشتر در دسترس مردم قرار بگیرد. به طور مثال انرژی‌هایی پاک مانند انرژی خورشیدی باید جایگزین انرژی برق شود. به همین منظور قطعاً برای سال‌های آینده باید فکر جایگزین بوده و اقدامات لازم را انجام دهیم تا از جانب آن‌ها مورد تهدید قرار نگیریم.
صرفه‌جویی درست مصرف کردن است
یک مدرس سبک زندگی نیز در ادامه با اشاره به اینکه دوری از اسراف و ریخت‌وپاش از آموزه‌های دینی ما بوده و در قرآن و روایات نیز اهمیت والایی دارد به خبرنگار ما می‌گوید: اسراف یعنی انسان مالی را مصرف کند، بدون اینکه آن مصرف کارآیی زیادی داشته باشد. زیر مجموعه سبک زندگی اسلامی و دینی صرفه‌جویی در موارد مختلف است. باید اعتدال را رعایت کرد یعنی نه افراط و نه تفریط داشت.
حجت الاسلام ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﻋﺼﺎﺭﺯﺍﺩﻩ می‌افزاید: کالاهای لوکس و غیرضروری زیادی وارد کشور شده و مردم هم با وجود سختی در تهیه آن، از آن‌ها استفاده می‌کنند. کالاهایی غیرضروری که با سبک زندگی اسلامی مغایرت داشته و سبب بروز آفت‌هایی چون تجمل‌گرایی، چشم و هم چشمی، حسادت، کینه‌توزی و... در بین مردم جامعه می‌شود. این سبک زندگی آمیخته با فرهنگ چشم و هم چشمی با فرهنگ دینی منافات دارد.
وی تاکید می‌کند: صرفه‌جویی و دوری از اسراف یکی از اصلی‌ترین شاخصه‌های اقتصاد مقاومتی است که باید برای تحقق آن در جامعه تلاش بسیاری کرد.
نظر شما